طلای راین و چند گفتار درباره‌ی ریشارد واگنر و حلقه‌ی نیبلونگ

در تاریخ موسیقی جهان واگنر پدیده‌ی منحصر به‌فردی است. آهنگسازی نابغه و منتقدی درجه‌یک. سخنوری‌ توانا و نویسنده‌ای دست‌به‌قلم. در کنار این اضافه کنید وضعیت مسئله‌ساز و بحث‌برانگیز او را در نزدیکی‌اش به نازیسم. با این‌همه اما، واگنر چندان که باید در نزد ما ایرانیان شناخته شده نیست. یکی از دلایل آن، بی‌شک محرومیت ما از تجربه‌ی مستقیم فرم موسیقایی اپراست. اما کتاب طلای راین تلاش می‌کند تا این خلا را پر کند و او را از گذر آثار، زندگی و اندیشه‌هایش به ما بشناساند. بخش اول کتاب ترجمه‌ی لیبرتو یا اپرانامه‌ی طلای راین، قسمت اول از مجموعه‌ی حلقه‌ی نیبلونگ است. متنی که ما را با جهان فکری واگنر و نثر او آشنا می کند. دلبستگی‌های او به افسانه‌های اروپای شمالی و آلمان در این بخش کاملاً آشکار است، مایه‌هایی که شاید بعداً او را در چشم ناسیونالیست‌ها محبوب می‌کند و مغضوبِ یهودیان. بخش‌های بعدی کتاب که تالیفِ مترجم است شرح و تحلیلی است از زندگی و جهان موسیقایی واگنر. او در ادامه نیز به موتیف‌ها و فرم آثار او مخصوصاً در طلای راین می‌پردازد.  

اهمیت تاریخی واگنر در موسیقی و نقش اساسی‌اش در تحول هنر اپرا انکارناپذیر است، اما دشوار بشود کسی چون او را تنها در نقش موسیقی‌دانی در غروب رمانتیسم و طلیعه‌ی مدرن تلقی کرد. او نظریه‌پردازی است متاثر از فوئرباخ و شوپنهاور که بر نیچه تأثیر گذاشته است. شخصیتی چندوجهی که هنوز و همچنان بر سر اجرا شدن یا نشدن آثارش در نقاطی از جهان مرافعه می‌کنند. با موافقان و مخالفانی سخت‌گیر که می‌توانند تا قرنی پس از او درباره‌ی کیستی‌اش یکدیگر را به کج‌فهمی متهم کنند. از این رو، ترجمه‌ی فارسی «طلای راین» -به انضمام گفتارهایی درباره‌ی اندیشه، ادبیات و موسیقی واگنر- شاید بتواند کوششی باشد برای مواجهه‌ی مستقیم با غولی که باید خیلی زودتر از این‌ها می‌شناختیم.