انسان در جست‌و‌جوی معنا

در تاریکی مطلق یک سلول تنگ و باریک، با بدنی نحیف و روحی زخمی، به سقف خیره شده‌. اطراف پر از صدای ناله و فریاد انسان‌هایی است که به آخر خط رسیده‌اند. امیدشان را از دست داده‌اند. زمان ایستاده و هر لحظه آن، یک ابدیت بی‌انتهاست.  درست در همین لحظه، در تاریک‌ترین و سردترین روزهای زندگی، در میان انبوهی از درد و رنج، پیدا کردن یک جواب قانع‌کننده برای این سوال می‌تواند نجات‌دهنده باشد: انسان در چنین شرایطی چگونه می‌تواند به زندگی معنا ببخشد؟

ویکتور فرانکل، روان‌پزشک اتریشی و بنیان‌گذار مکتب لوگوتراپی که به مدت سه سال، به جرم یهودی بودن در اردوگاه‌های کار اجباری آلمان نازی، اسیر و زندانی بود در خاطراتش می‌نویسد:  «در آن لحظات، متوجه شدم که حتی در بدترین شرایط، انسان می‌تواند انتخاب کند که چگونه به آن شرایط واکنش نشان دهد. ما نمی‌توانیم شرایط زندگی‌مان را انتخاب کنیم، اما می‌توانیم نگرشمان را نسبت به آن شرایط انتخاب کنیم». همین فکر جرقه‌ای بود تا بفهمد هنوز کاری برای انجام دادن دارد، هنوز داستانی برای نوشتن و هنوز عشقی برای بخشیدن.

فرانکل باور دارد که ساختار و ویژگی‌های مغز انسان به شکلی است که برای هر اتفاقی، تفسیر و معنای خاصی را خلق می‌کند که درواقع تبدیل به عواملی تعیین‌کننده در نحوه‌ی زندگی او می‌شود. این ذهن است که به ما می‌گوید یک رخداد کشنده است یا قابل تحمل و سازنده. معنای زندگی برای هر فرد منحصر به فرد است و این معنا از دل تجربه‌ها و مواجهه با چالش‌های زندگی پدیدار می‌شود.