تاریخ مفاهیم بنیادی زیبایی‌شناسی

کتاب «تاریخ مفاهیم بنیادین زیبایی‌شناسی» نوشته ووادیسواف تاتارکیویچ را اثری کلاسیک و جریان‌ساز در حوزه‌ی مطالعات زیبایی‌شناسی می‌دانند که امروزه مرجع بسیاری از دانشجویان و محققان شده است. این کتاب در حقیقت به سیر تحول مفاهیم بنیادین زیبایی‌شناسی از دوران باستان تا عصر مدرن می‌پردازد. محور اصلی کتاب پیرامون دگردیسی شش مفهوم زیبایی، هنر، فرم، میمسیس، خلاقیت و تجربه‌ی زیبایی‌شناختی است. تاتارکیویچ با رویکردی تاریخی و تطبیقی، تلاش کرده تا نشان دهد چگونه این مفاهیم در فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف شکل گرفته‌ و چگونه تحت تأثیر عوامل اجتماعی، فرهنگی و فلسفی پوست می‌اندازند.

او با بهره‌گیری از روش‌های تحقیق تاریخی و فلسفی، به میانجی تحلیل آثار فیلسوفان، هنرمندان و منتقدان هنری به جست‌وجوی سویه‌های پنهان مفاهیم زیبایی‌شناختی می‌رود. اما در این مسیر ترجیح می‌دهد که رویکردی بینارشته‌ای اتخاذ کند. انتخابی که باعث شده تا نویسنده با تلفیق دیدگاه‌های فلسفی، تاریخ هنر، جامعه‌شناسی و روانشناسی، به ارائه‌ی تصویری جامع و متکثر از زیبایی‌شناسی دست پیدا کند.

آنچه که این کتاب را از دیگر آثار در حوزه زیبایی‌شناسی متمایز می‌کند، پیش از هرچیز رویکرد جامع و تاریخی آن در مواجهه با مفاهیم زیبایی‌شناسی است. تاتارکیویچ با بررسی تطبیقی آن‌ها در فرهنگ‌های مختلف، روی شباهت‌ها و تفاوت‌های آنها انگشت می‌گذارد و از این گذر، درکی تازه از ماهیت جهانی و محلی زیبایی به دست می‌دهد. او به نظریه‌های زیبایی‌‌شناسی گوناگون نیز با تحلیلی انتقادی می‌پردازد تا خواننده را به دیدگاهی نقادانه نسبت به آن‌ها مجهز کند.

ووادیسواف تاتارکیویچ نویسنده، فیلسوف و مورخ در حوزه‌های فلسفه و هنر، نیز از متخصصان اخلاق و زیبایی‌شناسی بود. شاخص‌ترین اثر او کتاب سه‌جلدیِ «تاریخ زیبایی‌شناسی» است که به گواه انجمن زیبایی‌شناسی آمریكا، بزرگترین و معتبرترین تاریخ زیبایی‌شناسی جهان است.