راهنمای ژانر معرفی و بررسی ده گونه‌ی سینمایی

تشخیص ژانرهای سینمایی و سر در آوردن از ساز و کار آن‌ها همیشه امری سهل و ممتنع بوده است. اگرچه دیگر کسی در ضرورت و اهمیت این نکته برای تحلیل مضمون و فرم یک فیلم تردید ندارد، اما در عمل کتاب‌های چندانی در این باره به فارسی دم دست ما نیست. پس چه جای تعجب اگر بسیاری از جوانان سینمادوست كه تازه به مطالعات سینمایی علاقه‌مند شده‌اند از همان ابتدا با اطلاعات غلط و تعاریف ناقص پا در مسیر بگذارند و بعضاً گمراه شوند. کتاب «راهنمای ژانر» اساساً برای پر کردن چنین خلئی تدوین شده است. نویسنده با ارائه‌ی تعریف، خاستگاه، روندِ تحول، ساختار، عناصر بصری، مرور زیرژانرها، نقاط عطف و مؤلفه‌های هر ژانر -علمی تخیلی، وحشت، فانتزی، انیمیشن، کمدی، تاریخی، نوآر، جنگی، وسترن و ملودرام- کوشیده است تا سرحدات آن‌ها و نسبت‌شان را مشخص کند.

شهرام مکری فیلم‌ساز در اشاره به اهمیت این کتاب می‌گوید: « اطلاعات بیشتر کارگردان های ایرانی درباره ژانر محدود به دهه ۴۰ و ۵۰ می شود و این اطلاعات نیز سینه به سینه به آن‌ها منتقل شده و بیشتر کارگردان های ایرانی نمی خواهند به این فکر کنند که در قالب ژانر فیلم بسازند. حال اینکه کارگردانی که می‌خواهد در قالب ژانر فعالیت کند باید مانند یک مهندس فرمول بلد باشد و بتواند با فرمول پیش‌بینی کند که فیلمی که می‌خواهد بسازد تا زمان اکرانش می‌تواند مخاطب را جذب کند یا نه. از آن‌سو مخاطبی نیز که ژانرهای سینمایی را می‌شناسد می‌تواند بیشتر از فیلم لذت ببرد. در حقیقت ژانر به ما می‌گوید که در این فیلم منتظر چه اتفاقی باشید.»

نطنزی در تدوین کتابش به فراخور بحث در مواردی نیز از ترجمه‌ی‌ مطالب منتقدان برجسته‌ای همچون دیوید بوردول، كریستین تامسون، دیوید تامسون و راجر ایبرت، استفاده و تلاش كرده تا از این گذر مباحث مهم این مدخل را با خواننده‌ی فارسی‌زبان در میان بگذارد. خواننده با مطالعه‌ كتاب علاوه بر آشنایی با سرفصل‌های كلیدی از سویی نیز به شناخت فیلمسازان و فیلم‌های شاخص هر ژانر می‌رسد. از جمله ویژگی‌های قابل اشاره‌ی کتاب که آن را از دیگر آثار مشابه متمایز می‌سازد بخش‌هایی‌ست که به بررسی و تبیین شاخصه‌های این ژانرهای ده‌گانه در سینمای ایران پرداخته و کوشیده تا نسبت سینمای ایران را با این ژانرها را روشن کند و به دلایل فقدان برخی ژانرها در سینمای ایران نیز بپردازد.