هفتاد و پنج سال اول: به روایت بهمن فرمان‌آرا

انگار در یک عصر بهاری، در کنار بهمن فرمان‌آرا نشسته‌ایم تا او با صدایی گرم و آرام، قصه زندگی‌ پرماجرایش را برایمان تعریف کند. از کودکی پرشور و خیال‌پردازی‌های شیرینش در دل تهران قدیم و از روزهایی که سینما به یک عشق بزرگ تبدیل شد و او را به دنیای رویاها برد. روزهایی که در سالن‌های سینما عاشق فیلم شد و برای تحصیلِ سینما به فرنگ رفت. خاطرات  تلویزیون ملی، آشنایی با هوشنگ گلشیری و ساخت «شازده احتجاب»‌اش. مهاجرت به آمریکا و حشر و نشرش با ولز، اسپیلبرگ، اسکورسیزی، پل نیومن و بسیاری از چهره‌های سینمای آن سال‌ها و بازگشت دوباره به ایران و روی پرده رفتن «بوی کافور عطر یاس»، «خانه‌ای روی آب»، و «یک بوس کوچولو» ...

فرمان‌آرا از رفاقت‌ها و همکاری‌هایش می‌گوید. می‌توان به وضوح پیوند او را با برخی از نامدارترین چهره‌های سینمای ایران دید و به جایگاه او در این فضا پی برد. از یاد نباید برد که او تهیه‌کنندۀ بیضایی، مهرجویی، کیارستمی، هریتاش و اصلانی بوده است. او همچنین از مصائب فیلمسازی در پس و پیش از انقلاب گلایه می‌گذارد و با صراحت ویژه‌اش به هنرمندان جوان توصیه می‌کند که اگر می‌خواهید راه به جایی ببرید باید «پوست‌کلفت» باشید. برخی از حرف‌های مگوی‌اش را در روند ساخت فیلم‌ها با ما در میان می‌گذارد و به چالش‌هایی اشاره می‌کند که کمابیش همیشه با آن‌ها دست به گریبان بوده است. از سویی نیز ابایی ندارد به خاطرۀ فیلم‌هایی برگردد که هرگز فرصت ساخت‌شان دست نداده است. با این‌همه بهمن فرمان‌آرا از زندگی‌اش راضی است: «پیش رفتن در زندگی همین‌طور است؛ هرچه بیشتر زندگی کنی، آینده‌ات کوتاه‌تر می‌شود و هیچ بعید نیست یک‌‌روز که نشسته‌ای روی صندلی و کتاب می‌خوانی، کتاب را ببندی و به این فکر کنی که گذشته‌ای طولانی پشت سر داری و آینده‌ای بسیار کوتاه پیشِ رو. خیال می‌کنم زندگی هفتادوپنج‌سالِ اولش سخت است. چاره‌ای نداریم جز تاب‌آوردنش. هفتادوپنج‌سالِ بعدی‌اش آسان است؟ معلوم است که آسان نیست. ولی همین است که هست؛ باید ادامه داد. زندگی را ادامه می‌دهیم؛ مثل هفتادوپنج‌سال اول».

کتاب «هفتاد و پنج سال اول» از دلِ مجموعه گفتگوهایی میان محسن آزرم و بهمن فرمان‌آرا بیرون آمده است. نویسنده با چیزی حدود صد ساعت مصاحبه و کنکاش در میان آرشیوِ کتاب‌ها و مطبوعات تلاش کرده تا تصویری از تاریخ سینمای ایران و زندگی یکی از مهم‌ترین چهره‌های آن را ارائه کند.