اساطیر جهان لاروس

یکی از علاقه‌های بشر، مخصوصاً انسانِ مدرن نگاه کردن به پشت سر و کنکاش زندگی گذشتگان بوده است. این علاقه تا آن‌جا پیش رفته که دیگر از مرز تاریخ هم گذشته و به‌دنبال ردیابی خلق‌وخو و احوال آدمی در هزاره‌های دور است. اسطوره از این منظر به مثابه‌ی میراث فرهنگی هر جامعه‌ی بشری به ما نشان می‌دهد که چه هویت و پیشینه‌ای داریم. اسطوره در جستجوی پاسخ به پرسش‌هایی است که همیشه با آن‌ها دست به گریبانیم. با این مقدمه کتاب «اساطیر جهان لاروس» سفری است به دنیای اساطیر اقوام مختلف جهان و  تحولاتی که اندیشه‌ی آن‌ها را سر و شکل داده است.

آثار برجامانده از پیشینیان بیشتر مربوط به دوران تاریخی است، جایی که می‌توان نقوش کاخی را در باورهای مذهبی و آیینی یا رفتار سیاسی حکام یافت اما موضوع بسیار پیچیده‌تر است. نخست گمان براین بود که آدمی در نخستین لحظات طلوع خرد به دل جادو و اسطوره رفته و کم‌کم با تربیت و تمدن فلسفه و سپس سایر علوم را آموخته است اما این نظر منتقدان بی‌شماری داشته است، چه در میان فلاسفه‌ای چون نیچه یا باستان‌شناس معتبری چون پی‌یر گریمال. به باور این اندیشمندان بشری که در هزاره‌های دور می‌زیسته کم‌خرد نبوده و به جادو پناه نبرده است بلکه جهان اساطیر نمودی از زندگی واقعی او بوده است آنچنان که هنوز آدمی در عصر جدید واقعیت را فراموش کرده و دل به ایده می‌دهد.

گریمال که بسیار درباره‌ی دنیای باستان اروپاییان (یونان باستان و رم) پژوهیده، به‌همراه همکارانش، در کتاب هفت جلدی اساطیر جهان لاروس به سراغ جهانی رفته است که بسیار متفاوت با زندگی امروز ما است اما همچنان الگوهای مشابهی دارد. او در جلد نخست این مجموعه در مقدمه‌ای نسبت ادیان ماقبل تاریخ و اسطوره را بررسی کرده است و نشان می‌دهد آگاهی بشر بدون اساطیر به‌شدت ناقص و کاذب است. سپس در فصولی جداگانه به سراغ اساطیر مصر، امپراتوری‌های شرق نزدیک و سرآخر سرزمین‌های ساحل غربی رفته تا اندک‌اندک به ایده‌ی خدای واحد در میان این اقوام برسد. اسطوره‌شناسان بر این باورند که تکوین اساطیر، با همه‌ی تشابهات، متغیر دیگری چون جغرافیا دارد و در این مجموعه کوشیده شده است که وضع ارضی کاویده شود. جلد دوم این مجموعه به اساطیر ایران و هند خواهد پرداخت.