کتاب حکم رانی بر خود و دیگران: درس گفتارهای کولژ دوفرانس 1983-1982

درست برخلاف روانکاوی که مدام می‌‌کوشید تا «خود» را همچون هسته‌‌ی سوبژکتیو هویت تقویت کند، اخلاق فوکویی در پی رهایی از بردگی «خود» است. در همین نقطه است که فوکو در برابر وظیفه‌‌ی اندوه‌ بار مسیحی روانکاوانه، تصوری شاد و یونانی را پیشنهاد می‌کند: مراقبت از خود. کتاب «حکمرانی بر خود و دیگران» مجموعه‌ای از سخنرانی‌های فوکو در حد فاصل سال‌های ۱۹۸۲-۱۹۸۳ در کولژ دو فرانس است که حول محورهایی چون آزادی بیان، فروید و روان‌کاوی، شیزوکاوی، نقد قدرت و ایدئولوژی، نظریات هایدگر، دکارت و کانت، فلسفه‌ی یونان باستان و بسیاری از ایده‌های دیگر می‌چرخد.

او در این کتاب از مفهوم پارزیا (حقیقت‌گویی) آغاز می‌کند تا رابطه‌ی خود و دیگران را در بستر سیاست بازتعریف کند. از این گذر تجربه‌ی شهروندی یونانی را مجدداً پیش می‌کشد و به ما نشان می‌دهد که چگونه شجاعت اساس اخلاقی دموکراسی آتن را ساخته است. او با بررسی چگونگی شکل‌گیری این «خود» در جوامع مدرن ثابت می‌کند که با یک ساختار ثابت و از پیش تعیین شده روبرو نیستیم، بلکه این پدیده محصول فرایندهای اجتماعی و تاریخی است.

فوکو در این کتاب به بررسی پیچیده‌ی رابطه‌ی بین قدرت، دانش و فردیت می‌پردازد. اما به جای تمرکز بر قدرت به عنوان یک نیروی سرکوب‌گر، آن را به عنوان یک شبکه‌ی گسترده از روابط می‌بیند که توأمان فرد و جامعه را متأثر می‌کند. او با تحلیل مفاهیمی مانند نظم، اخلاق و دولت، شرح می‌دهد که چگونه قدرت نه‌تنها اعمال ما، بلکه افکار و احساسات ما را نیز شکل می‌دهد.از ویژگی‌های اصلی کتاب فوکو، رویکرد انتقادی او به نهادهای سنتی قدرت مانند دولت و خانواده است. او نشان می‌دهد که این نهادها چگونه از طریق تولید دانش و ایجاد هنجارهای اجتماعی، بر افراد کنترل اعمال می‌کنند. فوکو همچنین به نقش زبان در شکل‌دهی به واقعیت اجتماعی می‌پردازد و توضیح می‌دهد که چگونه زبان می‌تواند به عنوان ابزاری برای اعمال قدرت استفاده شود.

رویکرد انتقادی به قدرت و دانش، فوکو را از بسیاری فیلسوفان معاصر متمایز می‌کند. او به جای جستجوی رهایی از قدرت، به دنبال درک چگونگی عملکرد آن و یافتن راه‌هایی برای مقاومت در برابر آن است. او همچنین با تمرکز بر تاریخ و فرهنگ، نشان می‌دهد که قدرت و دانش مفاهیمی هستند که همیشه تغییر می‌کنند.