خشم شهری: شورش طردشدگان

در دل هیاهوی کلان‌شهر مدرن، زیر پوست آسفالت و بتن، خشم خاموشی همیشه می‌جوشد که تنها منتظر یک جرقه است. یک اشتباه کوچک از سوی پلیس یا سران حکومت می‌تواند یک شورش تمام‌عیار را در شهر به‌پا کند. نمونه‌هایش کم نیست. خشم شهری از این منظر فریاد فروخورده‌ی طردشدگانی است که همیشه نادیده انگاشته شده‌اند. چه اما به‌راستی این خشم ریشه در چه عواملی دارد؟ چگونه خودش را بروز می‌دهد و به وضعیت‌هایی ختم می‌شود؟ این‌ها پرسش‌هایی است که مصطفی دیکچ در کتاب خود کوشیده تا به آن‌ها پاسخ بدهد. او برای این‌که نشان دهد این موضوع تنها مربوط به جوامع سنتی نیست به سراغ کشورهایی رفته که ادعای لیبرال‌دموکراسی دارند: آمریکا و انگلستان. و همچنین سوئد، که کشوری سوسیال‌دموکرات است. دیکچ، که متولد ترکیه است و در فیلادلفیا و لس‌آنجلس و لندن و پاریس زیسته، فصل آخر کتاب را به حوادث کشور خود محدود کرده تا نشان بدهد که هر کجا که شهر بزرگ و فریبنده‌ای در کار باشد اجتماع مطرودان و تحقیرشدگان نیز هست.

کتاب «خشم شهری» به بررسی دلایل طردشدگی و محرومیت گروه‌های مختلف اجتماعی در شهرها می‌پردازد. از فقرا و مهاجران گرفته تا اقلیت‌های قومی و مذهبی و زنان و جوانان. گروه‌هایی که اغلب از فرصت‌ها و امکانات برابر محروم‌اند و احساس می‌کنند صدای آن‌ها شنیده نمی‌شود. دیکچ با استفاده از نمونه‌های فراوان در شهرهای مختلف جهان، نشان می‌دهد که چگونه این احساس طردشدگی می‌تواند به احساس خشم و بیگانگی منجر شود و در نهایت به شکل‌ جنبش‌های اعتراضی و اجتماعی بیان شود. او همچنین به‌خوبی نشان می‌دهد که شهرها نه‌تنها مکان‌هایی برای زندگی و کار، بلکه عرصه‌هایی برای مبارزه بر سر قدرت، منابع و هویت هستند. این مبارزات اغلب به شکلی نامرئی و پنهان صورت می‌گیرند، اما می‌توانند ناگهان به شکل انفجاری در میان گروه‌های مختلف اجتماعی محقق شوند.