مارکسیسم و ستم بر زنان

یکی از پیامدهای صنعتی‌شدن اروپا فشار مضاعف به زنان بود. زنانی که علاوه‌ بر وظایف خانگی مجبور بودند در کارخانه‌ها و معادن و بازارها نیز با حقوقی کم کار کنند و سپس به خانه بروند و کار خانگی را ادامه بدهند. آخرین نفری باشند که می‌خوابد و نخستین کسی که برمی‌خیزد. با این‌همه، پرسش این است: آیا ستمی که بر زنان می‌رفت در آرای مارکس جایی داشت؟ تردیدی نیست که مارکس با نظریه‌هایش به‌صورت غیرمستقیم نقش مهمی در رشد دیدگاه فمینیستی ایفا کرد، اما این باعث نشد که فمینیست‌ها بر محدودیت‌های تحلیل‌ او چشم بپوشند؛ چرا که در نظر آن‌ها چشم‌انداز مارکس معمولاً از منظر بخش ویژه‌ای از کارگران، خاصه کارگر صنعتیِ مزد‌بگیری ارائه می‌شد که ازقضا «مرد» بود. و همین کافی بود تا ضرورت بازخوانی و گسترش این آرا مطرح شود...

کتاب لیز فوگل به یک معنا درست بر همین ایده دست گذاشته است. او بر این باور است که مارکسیسم چارچوب نظری‌ و بینشی ارائه می‌دهد که می‌تواند «ستم بر زنان» را در جامعه‌ی طبقاتی سرمایه‌داری و در شیوه‌ی تولید سرمایه‌داری توضیح دهد، با این‌همه اما جنبش‌های سوسیالیستی، علی‌رغم پیشرفت‌ها و مشارکت‌های چشمگیرشان، هرگز به وعده‌ی خود در خصوص سنتز فمینیسم و ​​مارکسیسم (به دلایل مختلفی از جمله ضعف‌های تئوریک، سوءتفاهم درباره‌ی ریشه‌های ستم بر زنان، و نیز چارچوب‎های اقتصادی معین) عمل نکرده‌اند.

کتاب از یک درآمد، یازده فصل (در چهار بخش)، یک پیوست از نویسنده و مؤخره‌ای بر کتاب به قلم سوزان فرگوسن و دیوید مک‌نالی تشکیل شده است. «بخش یک: فمینیسم سوسیالیستی» زمینه‌ی سوسیالیستی و پیشینه‌ی مسئله‌ی زنان را پیش می‌کشد. «بخش دو: مارکس و انگلس» به کارنامه‌ی فکری مارکس و انگلس می‌پردازد و به دنبال سرنخ‌هایی از مسئله‌ی زنان در آن‌ می‌رود. «بخش سه: جنبش سوسیالیستی» ادامه‌ی میراث مارکس را پی می‌گیرد و در «بخش چهار: از مسئله‌ی زن تا رهایی زنان» که مهم‌ترین قسمت کتاب است، دستاورد فوگل و نظریه‌ی او مطرح می‌شود. نظریه‌ای که فمینیسم و مارکسیسم را به سنتز می‌رساند.