انقلاب آلمان: 1923-1917

چرا باید انقلابی را بکاویم که ۱۰۰ سال از آن گذشته و حتی خاطره‌ی پررنگی نیز از آن در ذهن یکی دو نسل گذشته وجود ندارد؟ انقلاب، آن‌هم در آلمان؟ یعنی یکی از پیشرفته‌ترین کشورهای اروپا! اما می‌توان این رخداد را از منظری تاریخی خواند. با این پرسش که اگر به ثمر می‌نشست چه تاثیری در وضعیت جهان و سایر انقلاب‌ها در اقصی نقاط دنیا می‌گذاشت؟ چه‌بسا ممکن بود که هرگز جنگ جهانی دوم رخ ندهد و هیتلر و استالین به قدرت نرسند.

پی‌یر بروئه، مورخ فرانسوی با تمرکز بر یک دوره‌ی شش ساله از جنبش‌های آلمان ریشه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی زمینه‌ساز این انقلاب شکست‌خورده را کاویده است. او در جلد نخست، اقدامات حزب سوسیال‌دموکرات آلمان را در رابطه با انقلاب اکتبر در روسیه، پی‌ریزی انقلاب نوامبر و شکل‌دهی جمهوری وایمار شرح داده است. یکی از ویژگی‌های مهم کتاب بروئه تأکید بر تفاوت شرق و غرب از لحاظ ساختار و تکوین سرمایه‌داری و جامعه‌ی مدنی است. اما هم‌زمانی این وقایع با بحران بزرگ و داخلی اروپا اتفاقی نیست و شاه‌کُشی و ترور، اعتصابات سراسری، بحران بزرگ و رکود اقتصادی در سراسر اروپا، انقلاب و جنگ داخلی در اسپانیا، که آن عرصه را گرفتار شکافی عمیق کرد و به شکست‌های پیاپی در برابر سربازان دنیای قدیم در عرصه‌ی سیاسی منجر شد، به ظهور نیروهای مرتجع و رادیکال در جناح راست سیاسی و قدرت گرفتن مجدد آن‌ها تا زمان پایان بحران داخلی اروپا در نیمه‌های قرن منتهی شد.

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های این کتاب با آثار متناظرش، همین رویکرد بین‌المللی آن است. بروئه به ارتباط انقلاب آلمان با تحولات جهانی در آن دوره، از جمله انقلاب روسیه و جنبش‌های کارگری در سایر کشورهای اروپایی، توجه ویژه‌ای می‌کند. رویکردی که به ما کمک می‌کند تا انقلاب آلمان را در چارچوب تحولات گسترده‌تر تاریخی درک کنیم.

اما او در جلد دوم، نقش گروه‌های سیاسی مختلف را در ناکامی انقلاب آلمان بررسی و تحلیل می‌کند. این گروه‌ها شامل حزب سوسیال‌دموکرات آلمان، حزب کمونیست توده‌ای، حزب کارگران کمونیست آلمان، حزب کمونیست روسیه، حزب سوسیالیست ایتالیا و... می‌شوند.

پی‌یر بروئه (۲۰۰۵-۱۹۲۶) در فرانسه زاده شد. مبارزی انقلابی بود و علیه جنگ در همه‌جای اروپا کوشید و بیش‌تر عمر خود را وقف کاوش در وضع جریانات تحول‌خواه کرد و حاصل آن علاوه‌ بر کتاب انقلاب آلمان، آثاری درباره‌ی انقلاب و جنگ داخلی اسپانیا، بلشویک‌ها و دادگاه‌های مسکو است.