ماهیت روان‌درمانی: ارزیابی انتقادی

یاسپرس فیلسوف اگزیستانسیالیتی بود که باور داشت در میان شاخه‌های روان‌پزشکی هیچ‌کدام غنی‌تر از روان‌درمانی نیست. او روان‌درمانی را زیرمجموعه‌ی علم پزشکی در نظر می‌گرفت و صراحتاً عنوان می‌کرد که غیرپزشکان نمی‌توانند به روان‌درمانی بپردازند. چنان‌که در این کتاب نیز با توجه به مبانی فلسفی‌اش به تحلیل روان‌درمانی و موضوعات مرتبط با آن پرداخته است. کتابی که در حقیقت خود بخشی از «آسیب‌شناسی روانی عمومی» است و اگرچه در زمان جنگ اول جهانی نوشته شده اما هنوز نیز مطالب آن در حوزه‌ی روان‌پزشکی محل استناد است.

یاسپرس فیلسوفی انسان‌گراست که دغدغه‌های وجودی‌اش در مورد انسان، او را به سمت اگزیستانسیالیسم کشاند. او از ابتدای کارش در حوزه روان‌درمانی به اهمیت فرد و انتخاب‌هایش پی برد و در مقابل روانشناسی تبیین نظری، که اعمال و رفتار انسان را بر پایه‌ی استدلال علمی توجیه می‌کند، روانشناسی تفهمی را به کار بست. اگرچه در عین حال یاسپرس بر وضوح اندیشه در روان‌درمانی اصرار می‌ورزد. چنان‌که آسیب‌نگاری‌های او در مورد استریندبرگ، ون گوگ، هولدرلین، و سوئدنبرگ و نیچه نیز نشان می‌دهد. یاسپرس بحث خود را به موضوعات فنی و یا یک مکتب ویژه‌ روان‌شناسی محدود نمی‌کند، بلکه روان‌درمانی را به عنوان یک پدیده‌ی واحد و معاصر مورد بررسی قرار می‌دهد و خاستگاه‌های آن را در روزگار ما بررسی می‌کند.

ماهیت روان‌درمانی ۲ فصل اصلی دارد که عبارت اند از «روان‌درمانی» و «معنای طبابت کردن در روان‌درمانی.» روان‌درمانی، روش‌های تلقین، روش‌های پالایش و بیرون‌ریزی هیجانی، روش‌های مشتمل بر تمرین و آموزش، روش‌های بازآموزی، روش‌هایی که به شخصیت فرد توجه دارد، عناوین فصل اول هستند. همچنین نسبت معرفت و عمل، طبیعت وابسته و گروهی همه‌ی درمان‌ها، گام‌های قانونی، عقیده خبرگان و روان درمانی، پیوند با سطوح متفاوت درمان در پزشکی عمومی، انواع موانع درونی _ تصمیم بیمار برای تن دادن به روان‌درمانی، هدف‌ها و محدودیت‌های روان‌درمانی و... از مباحثی هستند که در ادامه‌ی کتاب مطرح شده‌اند.

یاسپرس خودش درباره‌ی این کتاب گفته است: «امروزه روان‌درمانی تقریباً هرکسی را به خود مشغول کرده؛ وضعیتی است که از نیمه‌ی قرن بیستم میلادی تا به امروز وجود دارد و حتی بیش‌تر هم شده. آن‌که به تجربه‌ی روان‌درمانی تمایل دارد بهتر است بداند چه کاری را انجام می‌دهد و باید توقع چه چیز را داشته باشد.»

با توجه به این‌که کتاب آسیب‌شناسی روانی عمومی حدود هزار صفحه است، نویسنده در زمان حیاتش به این صرافت افتاد تا برای خوانندگان غیرمتخصص نسخه‌ای مختصر را فراهم آورد که نتیجه‌اش «ماهیت روان‌درمانی» شد.